Heerlijk zo’n zomervakantie: veel vrienden zien en leuke dingen doen. Ik heb hele fijne vrienden namelijk, en dat zeg ik zonder een spoor van ironie.
Ik bevind me in goed gezelschap: de meeste mensen om me heen hebben een prima opleiding, hun politieke voorkeur is niet extreem en de gesprekken die we hebben zijn in het algemeen onderhoudend. Ideale mensen om een vakantie, feest of borrel mee door te brengen.
En dat we een beetje op elkaar lijken is voor de sociale omgang best makkelijk. Je vindt nu eenmaal sneller aansluiting bij mensen die ongeveer hetzelfde denken en doen als jij. Schept toch een band.
Aan het werk
Inmiddels zijn we (bijna) allemaal weer aan het werk. Misschien start je wel met een mooi nieuw project. Als je voor de publieke zaak werkt, dan is de kans heel groot dat je een interactie met een mens gaat ontwerpen: je wil informatie krijgen van mensen, of mensen moeten iets via jouw dienst aanvragen of afhandelen.
Het is het goed om die mensen dan ook te betrekken bij de ontwikkeling en/of te onderzoeken of ze de dienst wel begrijpen. Want zoals ik al eerder schreef; “een formulier maakt nog geen dienst”. En ik ben niet de enige die het zegt, ook onze Nationale Ombudsman ziet het belang:
"Betrek wensen van burgers bij het ontwikkelen en verbeteren van digitale formulieren. Zo vergroot je de gebruiksvriendelijkheid. Alleen dan kan de burger prettig en laagdrempelig online zakendoen met de overheid.”
— Reinier van Zutphen
Waar vind ik mensen?
Oké, mensen van buiten mee laten helpen bij de ontwikkeling, dat klinkt goed. Ondanks je het een beetje eng vindt, is het wel nodig. Maar waar vind je mensen die je goede input kunnen geven?
Het antwoord is eenvoudig: iedereen heeft wel een buurvrouw, een neef, goede vriendin of collega. En de laatste keer dat je ze zag waren dat ook gewoon mensen. Je belt ze op, maakt een afspraak, lekker aan de slag samen. Klus geklaard!
Alleen zijn mensen die dicht bij je staan dus types die veel op jou lijken: vaak zelfde opleidingsniveau, ongeveer dezelfde sociaal-economische positie, zelfde regio, zelfde levensfase ook, in veel gevallen. En daardoor lijkt hun beeld van de wereld ook wel erg op dat van jou…
De mensen van buiten
Probeer daarom voor onderzoek geen bekenden te charteren, maar benader mensen die je normaal niet zo snel ziet of spreekt. De belangrijkste inzichten over wat écht nodig is in interactie hebben wij namelijk gekregen door te praten met mensen buiten onze eigen kring.
Illustratie door Willemijn Bins
Een paar voorbeelden:
De bijstandsmoeder die een cadeaubon kreeg als vergoeding voor haar deelname aan een gebruiksonderzoek. Naast belangrijke inzichten deelde ze ook dat die cadeaubon het mogelijk maakte om een keer iets voor haar kinderen te kopen met Sinterklaas.
Het blinde raadslid waarmee we een nieuwe site konden testen gaf ons een schouderklop over onze opzet, maar (veel belangrijker) het inzicht dat internet gebruiken niet altijd vanzelfsprekend en gemakkelijk gaat.
En natuurlijk de vrouw die even moest huilen toen ze vertelde dat haar energierekening omhoog ging en dat dit echt enorme impact op haar gezin heeft. En ons leerde dat Google Translate werkt als je je camera op de website richt (🤯, late to the party).
Allemaal mensen van buiten mijn sociale kring. En wellicht mensen waar jij ook niet dagelijks mee omgaat. Tegelijkertijd zijn dit óók de mensen waar je voor werkt.
Misschien probeer je je in te leven (heel goed), maar je zult helaas nooit dezelfde ervaringen en achtergronden hebben als zij. Dus je kunt veel van ze leren!
Doe je best
Alles is beter dan helemaal geen mensen betrekken bij de ontwikkeling van je dienst. Maar als je iets verder kijkt dan je eigen kring wordt je beeld van de wereld een stuk rijker. En wordt de kans groter dat je een dienst ontwerpt die écht inclusief is. Succes!