Laatst werd ik geprikkeld door een artikel waarin werd uitgelegd dat een website toegankelijk maken weliswaar geld kost, maar ook veel oplevert. In dat zelfde straatje past ook het verhaal dat iets gebruiksvriendelijk maken weliswaar geld kost, maar ook veel oplevert.

De onderliggende boodschap is dat je extra geld moet uitgeven om iets te maken dat goed is. En dat is helaas totale onzin.

De mythe dat iets geld kost

Alles kost geld om te maken. Je kunt een slecht, onbruikbaar ding laten ontwerpen. Kost geld. Je kunt een applicatie bouwen zonder vooraf te bedenken dat hij toegankelijk moet zijn voor mensen met een (tijdelijke) functiebeperking. Kost geld.

Maar dat het altijd begint met een slecht ontwerp of iets dat niet toegankelijk is (da’s namelijk ook slecht ontwerp) is geen wet van Meden en Perzen. Het is absoluut geen automatisch voortvloeisel uit een werkproces.

Je bent, al dan niet onbewust, iets aan het maken dat gewoon niet goed genoeg is. En ja, dan klopt het dat je er daarna nog een keer geld tegenaan moet gooien om het te herstellen.

Omdenken is niet de oplossing

Een populaire methode om met problemen om te gaan is het probleem omdenken. Je accepteert dat het probleem een voortvloeisel is van een feit en jouw verwachting. Tussen het feit en de verwachting kan een een ongelukkig huwelijk zitten en dat ervaar je als een probleem.

Als je dan jouw verwachting anders maakt, kun je beter met het feit omgaan. Kortom: zet je verwachting in een ander perspectief en je ziet ineens kansen. No shit Sherlock!

Maar ho eens even: er is in veel gevallen geen enkele reden om een feit te accepteren en dat als vertrekpunt te nemen. Problemen komen niet uit de lucht vallen: ze worden gemaakt. Het gaat in veel gevallen helemaal niet om jouw verwachting. Meestal is er niks mis met jouw verwachting.

Zoek de bron

De meeste problemen die aan de oppervlakte komen hebben een ellenlange aanloop gehad. Dáár moet je je bewust van worden. Je ziet het probleem, en dan ga je speuren waar het probleem veroorzaakt is, wat uiteindelijk de bron ervan is. Komt Sherlock toch ineens terug, ouwe speurneus…

Een slechte fundering zie je bijvoorbeeld niet, maar de scheuren in de muur wel. Wat ga je dan aanpakken? Als je alleen de scheuren dichtstrijkt, zijn ze er binnen de kortste keren weer. Als je de fundering herstelt, treedt het scheurenprobleem niet meer op.

Gaat het mis bij de leverancier en verder nergens? Pak die bron aan! Gaat het mis omdat niet iedereen in je organisatie voldoende betrokkenheid toont? Pak die bron aan! Gaat het mis bij de offerteaanvraag? Pak dat aan! Want gerommel bij de bron geeft gerommel in alle lagen.

Als je het probleem bij de bron aanpakt en goed oplet dat het niet ergens anders ook (of weer) misgaat, dan hoef je daarna niks meer op te lossen. Je houdt geld in je zak, want je draait je project op de juiste voorwaarden.

Gewoon opletten en gewoon doen

Computers en internet zijn nooit gemaakt om dingen lastiger te maken. Als ze niet door iedereen gebruikt kunnen worden dan heb je het kapot (laten) maken. Dat is niet goed. Of zoals Victor Zuydweg het verwoordt: je discrimineert.

Het gaat er dus niet om of iets geld kost of oplevert. Het gaat er om of je op een volwassen manier een product of dienst maakt. En als je dat doet, dan hoef je achteraf niets te repareren.