De afgelopen jaren ben ik regelmatig naar congressen geweest. Vrijwel altijd gezellig en informatief. En toch – noem het een luxeprobleem – had ik er de laatste tijd niet meer zo’n zin in. Want op een congres zit je de hele dag passief te luisteren. Ik merkte dat van alle evenementen waar ik geweest ben, de workshops voor mij verreweg het interessantst waren: want dan leer je door te doen.

Dus toen ik hoorde over de 10-daagse Hackers & Designers Summer School was ik meteen geboeid. Hackers en Designers is een Amsterdams collectief dat bijeenkomsten organiseert om hackers (ontwikkelaars), ontwerpers en kunstenaars samen te brengen. Het uitgangspunt: deze groepen zijn veel te gescheiden; ze zouden meer samen moeten werken en elkaars jargon en doelen leren begrijpen. Kruisbestuiving!

Op het programma van de Summer School stonden workshops met titels als “Algorithmic Kitchen”, “Code, Text & Text-to-speech” en “Domestic Drone Defense”. Ik meldde me aan en hoorde een paar spannende weken later dat ik was toegelaten. Yay!

En hoe was het?

Het was geweldig! Voor de duidelijkheid: dit was geen evenement waar je 1-op-1 toepasbare dingen kon leren voor op het werk – tenminste, voor mijn werk niet. We hackten bijvoorbeeld radiografisch bestuurbare autootjes: door de afstandsbediening aan te sluiten op Arduino’s en tekenmateriaal aan de auto’s te bevestigen, werden het tekeninstrumenten die via internet bediend konden worden. Bij andere workshops hielden we ons bezig met het programmeren van IRC bots, filosofeerden we over de rol en betekenis van foutmeldingen of bouwden we theremins.

En Domestic Drone Defense? “Stel je voor”, zeiden de workshopleiders, “dat over een paar jaar drones alomtegenwoordig zijn: op straat, boven je huis en tuin enzovoort. Hoe ga je je verdedigen tegen al te opdringerige exemplaren, met alleen huishoudelijk materiaal tot je beschikking?” En voor we het wisten stonden we in keukenschorten waterraketten en van wifi-stoorzenders voorziene afweerparaplu’s te maken.

Nee, dat doe ik gewoonlijk niet op mijn werk. En toch was het nuttig!

Congressen vs. workshops

Congressen zijn hip: het lijkt wel of er elke maand een paar bijkomen. Maar de meeste lijken ontzettend op elkaar. Er zijn sprekers (vaak beroepssprekers die van congres naar congres reizen) en er zitten mensen in de zaal, die luisteren en na afloop kunnen netwerken. Het achterliggende idee lijkt te zijn: er zijn twee soorten mensen, goeroes en ‘gewone mensen’, en de tweede groep leert van de eerste.

Natuurlijk heeft de één meer kennis en ervaring dan de ander. Maar dan nog: zo rigide zit de wereld niet in elkaar.

Eenvormigheid

De laatste tijd wordt er nogal eens opgemerkt dat (mainstream) websites zo op elkaar beginnen te lijken. Daar zijn allerlei redenen voor te bedenken: bijvoorbeeld dat het medium volwassen begint te worden en we steeds beter weten wat goed werkt voor onze gebruikers. Maar misschien komt het ook doordat ons wereldje erg klein is. Is het gek dat alles op elkaar lijkt, als we allemaal dezelfde blogs lezen, dezelfde twitteraccounts volgen en dezelfde sprekers bezoeken?

We vergeten weleens dat het internet als medium nog heel nieuw is. Het wereldwijde web heeft zijn definitieve vorm nog lang niet gevonden (als dat al ooit gaat gebeuren). Laten we vooral blijven speculeren en experimenteren, en de samenwerking zoeken met andere disciplines. Al was het maar omdat het super leuk is.