Als we goede mensen willen zijn die wereld beter maken, zijn we beter af wanneer we beslissingen niet nemen vanuit empathie.

Dat schrijft Paul Bloom, auteur van het boek “Against Empathy”. Psycholoog Bloom is niet de eerste de beste: hij doceert aan top-universiteit Yale. Eerder schreef hij een aantal boeken over hoe mensen de wereld begrijpen, met speciale aandacht voor taal en moreel besef.

Illustratie door Willemijn Bins

Maar tegen empathie? Wie is er nou tegen empathie? Dan ben je toch raar? In de ontwerpwereld is empathie juist al jaren een veelbesproken onderwerp. Overal lees je artikelen en boeken over hoe belangrijk het is om je te verdiepen in de mensen waar je iets voor ontwerpt.

Wij vinden dat zelf ook heel waardevol – goed naar je bezoekers kijken en luisteren helpt je om empathie voor ze te voelen. En daarmee wordt je dienstverlening beter, was onze overtuiging.

Bloom ziet het genuanceerder. Hij zegt:

“I want to make a case for the value of conscious, deliberative reasoning in everyday life, arguing that we should strive to use our heads rather than our hearts.”

Morele keuzes maken alleen op basis van empathie is een slecht idee. Dan neem je namelijk beslissingen met je onderbuik:

“Empathy has its merits. It can be a great source of pleasure, involved in art and fiction and sports, and it can be a valuable aspect of intimate relationships. And it can sometimes spark us to do good. But on the whole, it's a poor moral guide.”

Het is goed om je te verdiepen in hoe mensen in elkaar zitten, en wat ze willen. Maar vanuit professioneel oogpunt moet je ook afstand durven nemen om te kijken naar wat het goede is om te doen. Welke (ontwerp)beslissing optimaliseert hier het belang van alle partijen? Wat is eerlijk? Wat is juist?

Hoofd en hart

Het is een interessant onderscheid, tussen ‘goede’ en ‘verkeerde’ empathie. Als je puur vanuit empathie werkt, zou je bijvoorbeeld nooit je kind meenemen naar de dokter of de tandarts. Dat is immers eng en misschien zelfs wel pijnlijk voor je kind.

Je moet de moed opbrengen om enige afstand te nemen en te kiezen voor wat op de langere termijn het juiste is om te doen. Je hoofd gebruiken in plaats van je hart, om goede beslissingen te nemen.

Wil je meer lezen? Begin dan eens met het artikel dat het startpunt vormde voor het boek. Of lees de andere scherpe artikelen van Bloom op The Atlantic.