Als je denkt aan het verbeteren van bruikbaarheid en toegankelijkheid van je website, zijn er een aantal aandachtspunten die al vrij bekend zijn.

Zoals bijvoorbeeld genoeg contrast gebruiken zodat tekst goed leesbaar is. In je kleurenpalet rekening houden met kleurenblinden. Niet te ingewikkeld schrijven. Enzovoorts.

Illustratie door Willemijn Bins

Maar er zijn veel méér dingen die je kunt doen. Om er achter te komen wat die dingen zijn, moet je eigenlijk goed luisteren naar mensen die te maken hebben met een bepaalde ‘handicap’ of een situatie, en wat ze daar zelf over zeggen. Je komt dan zaken tegen die je je nu misschien helemaal niet realiseert.

Nederlands als tweede taal

Voor veel mensen is Nederlands bijvoorbeeld hun tweede taal. Immigranten, expats, mensen met andere culturele achtergrond en Doven.

Doven? Je zou denken; “Nederlandse Doven zijn toch hier geboren en hier opgegroeid, dus die hebben toch Nederlands als hun moedertaal?” Maar dat is niet zo! Doven spreken namelijk als moedertaal een andere taal: Nederlandse Gebarentaal.

Is dat dan niet hetzelfde als geschreven Nederlands? Nee.

Gebarentaal is geen gebarende representatie van gesproken taal. Gebarentaal is een visueel-ruimtelijke taal, zonder een natuurlijke schriftelijke vorm. Grammatica en syntax zijn zeer verschillend van die van gesproken talen, en zijn sterk afhankelijk van gezichtsuitdrukking en lichaamstaal. Ze zijn essentieel om nadruk te brengen.

Omdat voor de meeste Doven Nederlands hun tweede taal is, lopen ze tegen een aantal dingen aan. Zo hebben ze meer moeite met spreekwoorden. Begrijpend lezen is lastiger voor deze groep. Specifieke woorden zijn hen niet bekend. Omdat Doven een andere taal spreken, de Nederlandse Gebarentaal, is het lastig voor ze om de betekenis van uitdrukkingen te begrijpen.

Luister naar de echte experts

Als je een grote groep, of een specifieke groep wil bereiken, moet je die groep betrekken bij het ontwerpproces. Luister naar mensen die er echt verstand hebben. Die zélf in zo’n situatie zitten, en er dagelijks mee te maken hebben. Die zijn de echte experts. Doe je voordeel met hun kennis!

In mijn lezing vertel ik hoe je je website toegankelijk kunt maken voor Doven, maar eigenlijk voor iedereen. Door rekening houden met hoe je schrijft, hoe je ontwerpt en hoe je informatie kan overbrengen en wat voor oplossingen er zijn waar iedereen baat bij heeft.

Als je wilt weten hoe je een grote groep mensen die je nu nog buitensluit beter kunt bereiken, kom dan naar mijn lezing aanstaande donderdag in Den Haag Inclusive Design Accessibility Meetup