Ruim een maand geleden nam ik deel aan de workshop Counter Space van Fronteers over typografie op het web. Hoewel de basis van typografie mij niet onbekend is, dacht ik nog veel te kunnen leren over de letter op het web. Met name over de technisch aspecten. Maar uiteindelijk leerde ik toch wat anders dan verwacht. Ik kwam erachter hoe je bij ontwerpen systematischer te werk kan gaan.
Wat we leerden over typografie
De workshop vond plaats in de drukbezochte Seats to Meet van Hoog-Catharijne. Jeroen Visser heeft de workshop leuk opgezet met een fijne afwisseling tussen theorie en praktijk. Bovendien heerst er een ongedwongen sfeer: je mag zoveel vragen als je wilt!
Jeroen gaat in vogelvlucht door de belangrijkste aspecten van de typografie heen. Vervolgens passen we het geleerde stapsgewijs toe door zelf aan de slag te gaan met de vormgeving van een artikel. We kiezen een lettertype, besteden aandacht aan interlinie, corpsgrootte, regellengte, het gebruik van koppen, streamers etc. Jeroen geeft verder goede tips over waar je op moet letten bij het gebruik van webfonts. Technische aspecten als hinting, anti-aliassing en subpixel rendering komen hierbij ook ter sprake. Maar de focus lijkt vooral te liggen op meer gevoel krijgen voor typografie en vormgeving. Dit vind ik ook niet heel gek, aangezien de meerderheid van de cursisten frontender is. Meer begrip en gevoel voor ontwerp komt de samenwerking tussen ontwerper en frontender zeker ten goede. En, waar ik achterkwam tijdens deze workshop, andersom kan de ontwerper leren van de systematische aanpak van de frontender.
Gevoelsmatig vs systematisch ontwerpen
Tijdens mijn studie Industrieel Ontwerpen ben ik nooit echt uitgebreid geschoold in grafische vormgeving, laat staan typografie. Er wordt echter wel van je verwacht dat je ontwerpen, presentaties en rapporten er goed uitzien. Dus gaan studenten zelf aan de slag met Photoshop, Illustrator, inDesign etc. Ook ik deed in eerste instantie maar wat en dat deed ik vooral op gevoel.
De cursus die ik volgde aan het Grafisch Lyceum in Rotterdam bood mij al meer handvatten voor goede grafische vormgeving. Ik realiseerde me hierdoor des te meer het belang van typografie in relatie tot het ontwerp. Toch gaat het bij mij nog vaak op het oog en het gevoel als ik bijvoorbeeld de juiste visuele hiërarchie probeer te vinden.
Tijdens de workshop Counter Space leerde ik op een systematische manier aan de slag te gaan met een ontwerp, met typografie aan de basis. Vooral de tip om bij de keuze in corpsgrootte voor koppen en tekst vast te houden aan een systematische reeks, vond ik interessant. De typografische schaal is eigenlijk een toonladder voor corpsgrootte, maar wat Jeroen betreft kun je ook andere reeksen (bijv. Fibonacci) gebruiken. Door de typografie eerst goed stapsgewijs uit te denken, kun je later een hoop tijd besparen. Zeker als je net begint met ontwerpen in de browser. Dat voelt toch net even anders dan ontwerpen in Illustrator. Ik betrap mezelf regelmatig op het blijven aanpassen van corpsgroottes.
Toch blijft het zoeken naar de juiste balans tussen systematiek en gevoel. Je kan wat mij betreft ook doorslaan in een systematische aanpak. Tijdens de cursus leek een enkeling in de ban van tools als modular scale en het berekenen van de perfecte typografische reeks. Natuurlijk kan dit een nuttig hulpmiddel zijn, maar uiteindelijk gaat het voor de bezoeker van de website niet om het systeem dat erachter zit. Het gaat juist om hoe het eruit ziet en of dat goed werkt. Dus als het ontwerp bij nader inzien niet lekker voelt, dan moet je daar wat aan doen. Ook als dat je eerder bedachte systematiek in de war schopt.
Mix it up!
Door de workshop realiseerde ik me dat ontwerper en frontender veel van elkaar kunnen leren. Zeker als je aan het begin van je carrière staat en er nog veel te leren valt! Bovendien ontstaat er op die manier meer begrip voor elkaars werk en (ontwerp)keuzes. Ik pleit dan ook voor meer ‘gemengde cursussen’ waarbij deelnemers met verschillende expertises bij elkaar gezet worden. Mix it up!